Komparatör ve Salgı Saatlerinin Kullanım Alanları Nelerdir?

Komparatör ve Salgı Saatlerinin Kullanım Alanları Nelerdir?

Komparatörler ve salgı saatleri freze tezgahlarında, torna tezgahlarında, otomotiv sektöründe ve buna benzer bazı alanlarda kullanılmakta olan analog göstergesi bulunan hassas bir ölçüm cihazıdır.

Komparatör nedir?

Komparatör görüntüsü  bakımından bir saati andıran ibreli bir kontrol aletidir. İki farklı yüzeyin birbirine paralel olup olmadığını, farklı eksenlerin aynı doğrultuda olup olmadığını, ölçüm yapılacak bölgenin hassas makine parçalarının ölçülmesinde ve kaçıklık olup olmadığının kontrolünde komparatör kullanılmaktadır.

Komparatörlerin referans çizgisi dediğimiz sıfırı gösteren bir bölgesi vardır. Sağında ve solunda artı (+) ve eksi dediğimiz (-) iki adet işaret ve tolerans göstergesi tarafa gider ise ölçünün küçüldüğü anlaşılır.

Saat şeklindeki ibre yüz adet eşit parçaya bölünmüştür. Bu bölümlerden her biri 0.01 mm’yi göstermektedir. Ölçü 1 mm yani tam tur dönmüş olduğunda bir tam devir yapmış olmaktadır.

Komparatör Kullanımı

Komparatörlerin kullanım şekline göre kontrol edilecek parçanın yüzeyindeki ilk başlangıç noktasına göre ayarlanır ve bu yüzeyde veya aynı ölçüde oluşabilecek farklılıklar komparatör saatinde okunur. Bu sayede parçanın ölçüsüne bakılarak yüzeylerin paralelliği ve düz olup olmadığıda kontrol edilmiş olur.

Komparatörün kullanımı sanıldığı kadar zor değildir. Komparatörün bir ayağı istenilen yüzeye sabitlendikten sonra komparatörün ucu dediğimiz kısmı istenilen yöne değdiririz ve saatin ibresi sıfıra çekilir. Daha sonrasında ise kontrol edilecek parçayı hareket ettirdiğimizde saatin ibresindeki değişim farklılıkları gözlenir. İbre eğer kabul edilebilir tolerans sınırları içerisinde kalıyor ise her şey yolundadır. Fakat saatin ibresi gereğinden fazla yön değiştiriyor ise istenilen tolerans mesafesi içerinde olmadığı ve ayar yapılması gerektiği anlamına gelir.

Makinelerde komparatör ve salgı saatleri kullanımı

Örnek vermek gerekirse Torna makinesinin üzerinde bulunan fener miliyle gezer puntası, eksen aynı doğrultuda olup olmadığının kontrolü de komparatör ve salgı saatleri sayesinde yapılmaktadır. İlk başta silindirik bir malafa iki adet punta arasına alınır. Komparatörün ölçüm yapacak ucu malafaya değdirilir. Sonrasında ise ibre ayarı sıfıra getirilir. Tornanın fener milinin olduğu eksen ile punta ekseni aynı doğrultuda olup olmadığı bu şekilde kontrol edilir.

Tornalarda ki fener mili ve punta ekseninin aynı doğrultuda olup olmadığının kontrolü için kullanılan özel hazırlanan ve kusursuz ölçüm yapan kontrol milleri de mevcuttur. Tornanın araba olarak adlandırılan kısmı ile hareket ettirilen komparatörün ucu, kontrol malafası üzerinde ileriye giderken, ibre oynamaz ise tezgah olması gereken eksende denmektedir. İbre eğer olması gerekenin yanı sıra aparsa, gezer puntanın ekseni, sapma ölçüsü bir miktar kaymış denmektedir. Ayrıca tezgaha bağlanılacak takımların ayarı, komparatörler ve salgı saatleri ile yapılmaktadır.

Komparatör ve Salgı saati ayarı

Komparatör ve Salgı Saatlerinin Kullanım Alanları Nelerdir? Torna tezgahına bağlı olan parçanın ayarlanmasında da komparatör kullanılabilir. Torna aynasına bağlanmış olan parçanın silindirik yüzeyi ve alnı ayrı ayrı tek tek komparatörlerle ayarlanır. Aynaya bağlı olan parça yavaş yavaş döndürülerek ibreden kontrol edilerek sapma duruma bağlı olarak yüzeylere hafifçe dokundurulur. Bu sayede ibrelerde ki sapma durduğunda parçanın salgısız olarak bağlanmış olduğu anlamına gelir.

Komparatörlerin çalışma kuralları

Komparatörlerle ölçüm yapılırken, ölçüm yapılacak yüzzeye ve ölçüm yapan uca hiçbir şekilde ince yap veya gres yağı sürülmemelidir. Komparatörlerde, eğer yalnızca içeri hareketli olan ölçü pimi ile ölçüm yapıyor isek, ölçü değerinin geri dönüş aralığından sakınmak gerekmektedir. Sadece silindiriklik ve salgı durumunu kontrol etmek için küçük ölçme aralığı olan ölçü aletlerini kullanmak daha doğru olacaktır. Örneğin hassas komparatörler kullanılması, ölçüm yapılacak nesne ve yüzeyin bir tur atması sırasında ölçü yapılan pimin hareketi ters yöne doğru olmaktadır.

Komparatörler

Komparatör ve Salgı Saatlerinin Kullanım Alanları Nelerdir? Komparatörler hassas kontrol aleti olmasına nazaran aynı zamanda bir ölçüm saati olarak geçmektedir. Ölçme çubuğunun içerisinde yay bulunduran hassas ölçümler yapmaya yaramaktadır. Bu cihazla birlikte meydana gelebilecek hatalar görülebilir ve sapmalar önlenebilmektedir. Hassas ölçüm aletleri arasında en işe yarayan ölçüm cihazlarından birisidir. Ölçüm yapılacak yüzeye montajlanır ve yapılacak ölçümler kusursuz değerler verir. Kıyaslama dışında geometrik şekiller ve küçük ölçülerin daha rahat okunabilmesini sağlar. Dijital komparatör saatleri hassaslıkları sayesinde iç ve dış çapların kontrollerini rahatlıkla yapar. Yükseklik ve derinlik yaparken karşılıklı konumların kontrolü için bir komparatör saati olmadan hiçbir şekilde yapılamaz. Bu saatlerin icadı sayesinde yüzeylerin paralelliği, eksenlerin eşit olup olmadığı ile yüksek hassasiyet gerektiren parçaların ölçümü ve kontrolü yapılmaktadır.

Komparatör Saat Fiyatları

Komparatör saat fiyatları, üretim yapılan yerin işçiliği, marka garantisi, malzeme kalitesi gibi durumlara bağlı olarak değişkenlik gösterirken aynı zaman da uzun ömürlü olup olmamasını da etkilemektedir. Sizde firmamızdan komparatörler ile ilgili detaylı bilgi alıp danışabilirsiniz.

Bizi Instagram dan takip edebilirsiniz: insize

Önceki Makalemiz:Kontür Ölçüm Cihazı İle En Ufak Detaylar Gözler Önünde